Διάρκεια προγράμματος/Χρονικό πλαίσιο: 2000-2010

Το πρόγραμμα επιχειρεί να ανταποκριθεί πιλοτικά στη γενική ανάγκη να αντιμετωπιστούν συνολικά ως ιστορική πηγή τα νοταριακά (συμβολαιογραφικά) έγγραφα που σώζονται από διάφορες περιοχές του ελληνικού χώρου από το τέλος του Μεσαίωνα ως τον 20ο αιώνα. Απώτερος σκοπός θα είναι να γίνει ποσοτική ανάλυση και κατόπιν ερμηνεία τους και να πραγματοποιηθεί η χαρτογράφηση σημαντικών ζητημάτων της μεσαιωνικής και της νεότερης ελληνικής Ιστορίας. Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει στη συνέχεια να συγκριθούν με πληροφορίες από άλλες πηγές, ενώ ευκταίο και χρήσιμο θα ήταν να γίνουν συγκρίσεις με τις μεσογειακές χώρες της Ευρώπης από τις οποίες σώζεται παρόμοιο πρωτογενές υλικό.

Στόχοι

Αντικείμενο του συγκεκριμένου προγράμματος αποτελεί η κατασκευή ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων, η οποία θα τροφοδοτείται από τα στοιχεία που παρέχουν τα γαμήλια συμβόλαια της περιόδου 1500-1830 από οπουδήποτε υπάρχουν μέσα στον ελληνικό χώρο. Ενδεικτικά περιλαμβάνονται και ορισμένα μεταγενέστερα συμβόλαια, που δείχνουν την διάρκεια αλλά και τις διαφοροποιήσεις του θεσμού κατά τον 20ο αιώνα.
Ο τελικός στόχος είναι να διερευνηθεί το φάσμα των παραλλαγών του κληρονομικού συστήματος και της οικογένειας στην εξέλιξή τους και στις πραγματικές κοινωνικές και οικονομικές τους διαστάσεις, με πανελλαδική και τελικά συγκριτική-ευρωπαϊκή διάσταση. Ωστόσο, η βάση περιλαμβάνει όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, πολλά από τα οποία μπορεί να χρησιμεύσουν για επεξεργασία άλλου τύπου ερωτημάτων, όπως για παράδειγμα γλωσσικών, ζητημάτων υλικού πολιτισμού κ.ο.κ..

Τρόπος υλοποίησης

Στη φάση αυτή χρησιμοποιήθηκαν κυρίως δημοσιευμένα προικοσύμφωνα και άλλα γαμήλια συμβόλαια. Δεδομένου ότι πολλά έγγραφα τέτοιου είδους βρίσκονται διάσπαρτα σton επιστημονικό αλλά και στον τοπικό τύπο της τελευταίας εκατονταετίας, με τη βοήθεια φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης έγινε εκτεταμένη βιβλιογραφική έρευνα και αποδελτίωση, ώστε να συγκεντρωθεί ο μεγαλύτερος δυνατός όγκος του διαθέσιμου υλικού. Στη συνέχεια τα έγγραφα φωτοτυπήθηκαν και τα περισσότερα πέρασαν από σαρωτή ώστε να υπάρχουν και σε ηλεκτρονική μορφή. Συγχρόνως σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε ένα σύστημα θεματικής ταξινόμησης των γαμήλιων εγγράφων, αποτελούμενο από μία σχεσιακή βάση δεδομένων (εκτεταμένο μοντέλο ER) με ενσωματωμένο το εργαλείο θησαυρού MultiTes.

Σύστημα ταξινόμησης γαμήλιων εγγράφων

Η ανάπτυξη του συστήματος θεματικής ταξινόμησης των γαμήλιων εγγράφων έγινε με σκοπό την ευκολότερη διαχείριση και μελέτη τους από τον ερευνητή. Κατά τη σημασιολογική προσέγγιση της εσωτερικής δομής των κειμένων των εγγράφων, απώτερος σκοπός υπήρξε η αποδόμηση της πληροφορίας και η ακόλουθη ανασύνθεσή της σε ένα εύχρηστο εννοιολογικό εργαλείο κατάλληλο για τη γρήγορη ταξινόμηση του υλικού και την ανάκτηση δεδομένων και πληροφορίας.

Δεδομένων των αναγκών του προγράμματος, καθώς και των ιδιαιτεροτήτων του αρχειακού υλικού (όγκος, ποικιλία θεμάτων, γλώσσα), ορίστηκαν ως βασικά κριτήρια ανάπτυξης του συστήματος, η εξοικονόμηση του χρόνου ταξινόμησης, η προτεραιότητα στην πληρότητα της ανακτώμενης πληροφορίας, αλλά και στη μέγιστη δυνατή ακρίβεια ανάκλησης, η ταχύτητα ανάκτησης, η σαφήνεια της πληροφορίας και η φιλικότητα του συστήματος.

Δημιουργήθηκε ένα εκτεταμένο μοντέλο οντοτήτων-συσχετίσεων (extended entity-relationship model, EER), στο οποίο ενσωματώθηκε θησαυρός όρων αναπτυγμένος με το εργαλείο πολυγλωσσικού θησαυρού MultiTes. Το σύστημα υποστηρίζει τον ενιαίο σημασιολογικό ευρετηριασμό των εγγράφων και αποτελεί μία νέα εφαρμογή του μοντέλου σχεδιασμού του ΑΡΧΟΝ (1999-2000, ΙΤΕ) σε σχεσιακή βάση, με δυνατότητα πρόσβασης στα δεδομένα της μέσω διαδικτύου. Το περιβάλλον εκτέλεσης της εφαρμογής είναι τα Windows XP.

Το έργο περιέλαβε τέσσερις φάσεις εργασίας : ανάλυση απαιτήσεων, εννοιολογική σχεδίαση, τεχνική σχεδίαση και υλοποίηση (με ενδεικτικό αριθμό καταχωρίσεων, έλεγχο και αξιολόγηση του συστήματος).